ادله ی علم اصول از منظر امام خمینی(روش‌های کلی اجتهاد در علم اصول)

author

Abstract:

علم اصول، دانش مطالعه ادله­ی فقه است و قوانین استنباط در فقه را ارائه می­دهد؛ اما پرسشی مهم درباره­ی روش­شناسی دانش اصول وجود دارد که: ادله­ی خود علم اصول چیست و علم اصول خود بر اساس چه قواعدی استدلال می­کند؟ پاسخ به این پرسش، مبانی تولید و توسعه و پالایش و نقد و ارزیابی در دانش اصول را تبیین می­کند و بر اساس این ضرورت، پژوهه­ی فرارو به استقرا در آثار و آراء اصولی حضرت امام خمینی پرداخته است تا ادله­ی علم اصول را در یک مطالعه­ی موردی از منظر ایشان کشف کند. تحقیق حاضر پس از تجمیع قواعد استدلال ایشان در تک تک مسائل علم اصول، به تعیین الگوهای مشترک در این موارد که مقتضای روش استقرار است پرداخته و در نتیجه به الگویی کلی از روش­های استدلال اصولی دست یافته است. این الگو شامل نه دلیل است: تحلیل لغوی که عبارت است از تحلیل تبادری؛ تحلیل عرفی که یا به صورت تحلیل عقلائی (سیرۀ عقلائیّه) است و یا اطلاق­گیری و یا تحلیل عملکرد موالی عرفیّه؛ ارتکازات فطری که نیازمند استدلال نظری نیست و خود دلیل است؛ دلیل عقلی که همان اقامۀ برهان به روش عقل فلسفی است؛ دلیل نقلی که شامل روایات معصومان است؛ دلیل ترکیبی که خود بر دو قسم است: دلیل عقلی – نقلی و دلیل عقلی - لفظی. پژوهه فرارو علاوه بر استخراج این الگوی استقرائی، در هر مورد از تبیین چیستی هر یک از ادلّه و ابعاد آنها و مباحث آسیب­شناختی پیرامون آنها نیز دریغ نکرده است

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

فلسفه علم اصول فقه

اصطلاح "فلسفه در طول تاریخ به معانی گوناگون به کار رفته الست. زمانی همه دانشها تحت عنوان حکمت یا فلسفه, طبقه بندی می شدند،و آن بخش خاص فلسفه را که امروز به آن فلسفه می گوییم، ما بعد الطبیعه یا "ماوراء الطببعه یاالهیات ویا فلسفه اولی می نامیدند. امروزه با اضافه کردن اسامی علوم به لفظ فلسفه، اصطلاح دیگری پدید،آمد که به آ ن فلسفه مضاف می گویند. فلسفه یک علم- مثلآ فلسفه علم فیریک; فلسفه علم شیمی/ ف...

full text

فلسفه علم اصول فقه

اصطلاح "فلسفه در طول تاریخ به معانی گوناگون به کار رفته الست. زمانی همه دانشها تحت عنوان حکمت یا فلسفه, طبقه بندی می شدند،و آن بخش خاص فلسفه را که امروز به آن فلسفه می گوییم، ما بعد الطبیعه یا "ماوراء الطببعه یاالهیات ویا فلسفه اولی می نامیدند. امروزه با اضافه کردن اسامی علوم به لفظ فلسفه، اصطلاح دیگری پدید،آمد که به آ ن فلسفه مضاف می گویند. فلسفه یک علم- مثلآ فلسفه علم فیریک; فلسفه علم شیمی/ ف...

full text

روش‌های معناشناسی در علم اصول

معناشناسی نقش موثری در ارائه قواعد جهت استنباط و صدور احکام شرعی از ادله تفصیلی دارد. علم اصول فقه، محتوای چندلایه و سرشار ازپیچیدگی های زبانی و معنایی و دیدگاه های متعدد است. این تحقیق به روش تحلیلی و استنباطی به دنبال چهارچوبی برای درک مفاهیم و قواعد و استنباط است. که با قاعده مند کردن روش های شناسایی معنای دقیق اصطلاحات اصولی از جمله؛ شناختن معنای لغوی و اصطلاحی واژه های اصولی و استخراج مفاه...

full text

نکته‏هاى نو در علم اصول فقه

 هریک از علما و فضلا به گونه‏اى از اصول فقهى رایج انتقاد مى‏کنند و بیشتر طولانى بودن برخى از مباحث اصول فقه و بى‏فایده بودن برخى مباحث دیگر را مطرح مى‏سازند.نگارنده اگرچه آن دو انتقاد را قبول دارد، اما بر این باور است که در اصول فقه کمبودهایى نیز وجود دارد که باید اصول آن تنظیم شود، و نیز برخى مباحث موجود در اصول فقه به شکل فعلى آن زیانبار است، نه از آن جهت که عمر طلاب و فضلا را تلف مى‏کند - که...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 49

pages  161- 176

publication date 2017-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023